Badanie Przesiewowe Noworodków
w Kierunku Cukrzycy Typu 1


Na czym polega?

Cukrzyca typu 1 jest chorobą autoimmunologiczną. Oznacza to, że organizm błędnie rozpoznaje komórki własnego ciała jako nieprawidłowe i zaczyna je niszczyć. Wraz z naukowcami z najlepszych europejskich ośrodków opracowaliśmy metodę umożliwiającą identyfikację dzieci, u których w przyszłości może wystąpić choroba. Badanie polega wykonaniu testu genetycznego z krwi dziecka. Program nazywa się "Badanie przesiewowe noworodków w kierunku cukrzycy typu 1" i jest organizowany przez Zakład Badań Przesiewowych Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie.
Ośrodek ten posiada ugruntowane, bogate, wieloletnie doświadczenie w przeprowadzaniu badań przesiewowych. Zaletą "Badania przesiewowego noworodków w kierunku cukrzycy typu 1" jest możliwość identyfikacji dzieci przed wystąpieniem pierwszych oznak choroby. Dzięki temu możliwym jest podjęcie próby zapobiegawczej w ramach badania POInT oraz objęcie kompleksową opieką zdrowotną przez wysoko wykwalifikowany zespół specjalistów z Oddziału Klinicznego Diabetologii Dziecięcej i Pediatrii.



Dlaczego moje dziecko powinno wziąć udział w badaniu przesiewowym?

Cukrzyca typu 1 to najczęstsza choroba metaboliczna dzieci i nastolatków. Nie daje wyraźnych pierwszych objawów do momentu, w którym dochodzi do nieodwracalnych zmian w organizmie ludzkim. Do dnia dzisiejszego wszystkie dostępne metody na terenie Polski pozwalały na wykrycie wczesnych oznak już rozwijającej się choroby. W odróżnieniu od nich, nasza umożliwia identyfikację dzieci jeszcze przed pojawieniem się reakcji autoimmunologicznej odpowiedzialnej za niszczenie organizmu, a więc za pierwsze objawy choroby.
Dzięki temu możliwe jest zakwalifikowanie dziecka do dalszego monitorowania nakierowanego na pierwsze oznaki cukrzycy typu 1. Ponadto, wszystkim dzieciom z podwyższonym ryzykiem zostanie zaproponowany udział w badaniu POInT(Primary Oral Insuline Trial), którego celem jest prewencja choroby. Udział dziecka w badaniu przesiewowym jest bezpłatny, a badanie wykonywane jest z krwi pobieranej w ramach obowiązkowych na terenie Polski, państwowych badań przesiewowych noworodków w kierunku innych groźnych chorób.



Które ośrodki położnicze oferują możliwość wykonania badania przesiewowego urodzonym w nim noworodkom?

  • Szpital Kliniczny im. ks. Anny Mazowieckiej w Warszawie, Karowa 2, 00-315 Warszawa
  • Szpital Specjalistyczny im. Świętej Rodziny, Madalińskiego 25, 02-544 Warszawa
  • Szpital Specjalistyczny św. Zofii w Warszawie, Żelazna 90, 01-004 Warszawa
  • Szpital Bielański im. ks. Jerzego Popiełuszki, Cegłowska 80, 01-809 Warszawa
  • Uniwersyteckie Centrum Zdrowia Kobiety i Noworodka WUM, plac Sokratesa Starynkiewicza 1, 02-015 Warszawa
  • Szpital Specjalistyczny „Inflancka” im. Krysi Niżyńskiej „Zakurzonej”, Inflancka 6, 00-189 Warszawa 



Jakie są korzyści z badania przesiewowego?

  • Identyfikacja dzieci ze zwiększoną predyspozycją genetyczną do zachorowania na cukrzycę typu 1
  • Szybkie rozpoznanie wczesnej fazy cukrzycy typu 1 u dziecka
  • Szansa zapobiegnięcia rozwojowi cukrzycy typu 1 u dziecka
  • Możliwość włączenia postępowania zapobiegającego cukrzycy typu 1 u dzieci predysponowanych jeszcze przed aktywacją procesu autoimmunologicznego
  • Możliwość zapobiegnięcia wystąpieniu cukrzycowej kwasicy ketonowej oraz powikłań cukrzycy
  • Badanie przesiewowe jest bezpłatne!



W jaki sposób zgłosić do badania przesiewowego dziecko urodzone w ośrodku spoza listy?

Instrukcja postępowania:

1. Wydrukuj zgodę na badanie genetyczne oraz zapoznaj się z ulotką

2. Wypełnij samodzielnie zgodę na badanie genetyczne:
  • Wpisz imię i nazwisko matki i PESEL matki
  • W miejscu „Tu nakleić etykietę z kodem” wpisz numer bibuły pobranej na badanie przesiewowe noworodków, która jest na wklejce w książeczce zdrowia dziecka (badanie przesiewowe).
  • Na odwrotnej stronie wpisz adres do korespondencji i numer telefonu komórkowego.

3. Udaj się wraz z wydrukowanymi dokumentami i książeczką zdrowia dziecka do lekarza w celu uzyskania podpisu (lekarz neonatolog/pediatra/lekarz rodzinny)

4. Podpisaną przez lekarza zgodę na badanie genetyczne należy wyślij kurierem lub listem poleconym z potwierdzeniem odbioru na adres:
Instytut Matki i Dziecka, Zakład Badań Przesiewowych i Diagnostyki Metabolicznej, ul. Kasprzaka 17A, 01-211 Warszawa.

5. Jeśli nie skontaktujemy się z Tobą w ciągu 12 tygodni to oznacza, że Twoje dziecko nie ma podwyższonego ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 1.

6. Wszyscy rodzice dzieci z podwyższonym ryzykiem zachorowania będą zaproszeni przez lekarza diabetologa w celu omówienia dalszego postępowania.
Kryteria włączenia dzieci spoza ośrodków:

  • musi mieć rodzica lub rodzeństwo chorujące na cukrzycę typu 1,
  • nie może mieć ukończonego 4 miesiąca życia,
  • urodzone nie wcześniej niż w 34 tygodniu ciąży.











Patroni