Nasze badanie obejmujące dzieci do 18. roku życia we wschodniej i centralnej Polsce wykazało wzrost częstości zachorowania na cukrzycę typu 1 z 12,84 / 100 000 w 2010 r. do 18,46 / 100 000 w 20141

Wydawałoby się, że wysoka częstość występowania cukrzycy sprawia, że objawy choroby są bardziej znane lekarzom. Niestety, nadal cukrzyca rozpoznawana jest późno. Wśród dzieci z nowo rozpoznaną cukrzycą typu 1 u 28,6% stwierdziliśmy cukrzycową kwasicę ketonową2, w grupie najmłodszych dzieci odsetek ten sięga 50-70%.

Dotychczasowe próby prewencji cukrzycy typu 1 nie powiodły się, wszystkie dzieci, muszą być leczone insuliną przez całe życie.

Znanych jest ponad 50 regionów genomu, w których zmienność genetyczna jest związana z ryzykiem cukrzycy typu 1. Najważniejszym z nich jest region chromosomu 6 HLA DR-DQ.

Zwiększona predyspozycja genetyczna do zachorowania na cukrzycę typu 1 występuje u 1% populacji. Bardzo często na cukrzycę typu 1 chorują dzieci, w których rodzinach cukrzyca nie występuje, rodzice nie znają objawów choroby. Niestety, ciągle cukrzyca rozpoznawana jest u wielu dzieci zbyt późno. Jedną z przyczyn bywa nieprawidłowa diagnoza. Szczególnie trudno rozpoznać cukrzycę u małego dziecka, co powoduje rozwój cukrzycowej kwasicy ketonowej.

Badania niemieckie, fińskie oraz TEDDY wykazują wyraźny szczyt pojawiania się autoprzeciwciał (I faza cukrzycy) pomiędzy 9. miesiącem a 3. rokiem życia dziecka. Analiza 13.000 dzieci z predyspozycją genetyczną do cukrzycy typu 1 (badania BABYDIAB, DAISY, DIPP), które zachorowały na cukrzycę przed 20. r.ż. wykazała obecność autoprzeciwciał przed 5. r.ż. (średnio w wieku około 2 lat). Niemal wszystkie dzieci z kilkoma autoprzeciwciałami rozwijają pełnoobjawową cukrzycę.3

Na podstawie tych danych uważa się, że terapia immunologiczna w celu prewencji cukrzycy typu 1 musi być zastosowana we wczesnym okresie życia tak aby zapobiec rozwojowi autoprzeciwciał (I faza cukrzycy). Dotychczas stosowane interwencje immunologiczne w późniejszym okresie choroby nie zatrzymują procesu autoagresji i rozwoju cukrzycy.

Polimorfizmy w genie INSULIN (INS) powodują ryzyko genetyczne dla cukrzycy typu 1 poprzez zmianę ekspresji insuliny w grasicy, wpływając w ten sposób na tolerancję immunologiczną na insulinę i jej prekursory. Autoimmunizacja insulinowa jest ściśle związana z haplotypem HLA DR4-DQ8 obecnym u większości dzieci, które rozwijają cukrzycę typu 14.

We wcześniejszym badaniu Pre-POINT znaleziono dawkę doustnej insuliny, która wywiera efekt immunomodulujący5. We wcześniejszych badaniach DPT-1, Pre-POINT, TrialNet TN07, Pre-POINT Early nie stwierdzono u dzieci działań niepożądanych (hipoglikemii, reakcji alergicznych) po podaniu doustnej insuliny.

Zwiększone ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 1 definiowane jest jako 10% (1/10 osób) ryzyko pojawienia się przeciwciał przeciw antygenom komórek beta do 6. roku życia dziecka (I faza cukrzycy). Dzieci, u których potwierdzimy zwiększone ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 1 zostaną zaproszone do wzięcia udziału w dalszej części projektu – w programie zapobiegania niszczenia komórek beta poprzez stymulację układu odpornościowego doustną insuliną.

Do badania będą kwalifikowane dzieci w wieku 4-7 miesięcy z wykrytą predyspozycją do zachorowania na cukrzycę typu 1.

Celem badania jest prewencja pierwotna cukrzycy typu 1 za pomocą doustnej insuliny. Zwiększenie tolerancji dziecka na na insulinę może zapobiec lub opóźnić pojawienie się I fazy cukrzycy a tym samym zapobiec lub opóźnić rozwój pełnoobjawowej choroby. Sproszkowana insulina będzie podawana codziennie doustnie razem z posiłkiem przez 3 lata. Początkowo co 2 miesiące, następnie co 6 miesięcy będą oceniane przeciwciała przeciw antygenom komórek beta. Regularne badania zapewnią wykrycie cukrzycy typu 1 we wczesnym, bezobjawowym stadium i zapewnienie właściwego leczenia. Badanie będzie prowadzone przez 7 lat.

Insulina i wszelkie badania przeprowadzane w ramach badania POInT są bezpłatne.

1. Szalecki M, Wysocka-Mincewicz M, Ramotowska A, Mazur A i wsp. Epidemiology of type 1 diabetes in Polish children: A multicentre cohort study. Diabetes Metab Res Rev. 2018 Feb;34(2).
2. Szypowska A, Dżygało K, Wysocka-Mincewicz M, Mazur A i wsp. High incidence of diabetic ketoacidosis at diagnosis of type 1 diabetes among Polish children aged 10-12 and under 5 years of age: A multicenter study. Pediatr Diabetes. 2017 Dec;18(8):722-728.
3. Ziegler AG, Bonifacio E; BABYDIAB-BABYDIET Study Group (2012) Age- related islet autoant ibody incidence in offspring of pat ients with type 1 diabetes. Diabetologia 55(7) : 1937-43
Kimpimaki T, Kulmala P, Savola K, Kupila A, Korhonen S, Simell T, I lonen J, Simell O, Knip M (2002) Natural history of beta-cell autoimmunity in young children with increased genet ic suscept ibility to type 1 diabetes recruited from the general population. J Clin Endocrinol Metab 87: 4572-4579
Krischer JP, Lynch KF, Schatz DA, I lonen J, Lernmark Ĺ, Hagopian WA, Rewers MJ, She JX, Simell OG, Toppari J, Ziegler AG, Akolkar B, Bonifacio E; TEDDY Study Group (2015) . The 6 year incidence of diabetes-associated autoant ibodies in genet ically at - risk children: the TEDDY study. Diabetologia. 58(5) : 980-7.
Ziegler et al: Seroconversion to Mult iple I slet Autoant ibodies and Risk of Progression to Diabetes in Children. JAMA. Vol 309, No. 23, 2013
Krischer JP, Lynch KF, Schatz DA, I lonen J, Lernmark Ĺ, Hagopian WA, Rewers MJ, She JX, Simell OG, Toppari J, Ziegler AG, Akolkar B, Bonifacio E; TEDDY Study Group: The 6 year incidence of diabetes-associated autoant ibodies in genet ically at - risk children: the TEDDY study. Diabetologia. 58(5) : 980-7. 2015
4. I lonen, J., Hammais, A., Laine, A.P., Lempainen, J., Vaarala, O., Veijola, R., et al.: Patterns of b- cell autoantibody appearance and genet ic associat ions during the first years of life. Diabetes 62: 3636-3640, 2013
Nakayama M, Abiru N, Moriyama H, Babaya N, Liu E, Miao D, Yu L, Wegmann DR, Hut ton JC, Elliot t JF, Eisenbarth GS: Prime role for an insulin epitope in the development of type 1 diabetes in NOD mice. Nature 435: 220-223, 2005
Barratt B.J., Payne, F., Lowe, C.E., Hermann, R., Healy, B.C., Harold, D., et al.: Remapping the insulin gene/ IDDM2 locus in type 1 diabetes. Diabetes 53: 1884-1889, 2004
Walter M, Albert E, Conrad M, Keller E, Hummel M, Ferber K, Bar rat t BJ, Todd JA, Ziegler AG, Bonifacio E: IDDM2/ insulin VNTR modifies risk confer red by IDDM1/HLA for development of Type 1 diabetes and associated autoimmunity. Diabetologia 46: 712-720, 2003
Vafiadis, P., Bennet t , S.T., Todd, J.A., Nadeau, J., Grabs, R., Goodyer, C.G., et al.: Insulin expression in human thymus is modulated by INS VNTR alleles at the IDDM2 locus. Nature Genetics 15: 289-292, 1997
5. Ziegler AG, Danne T, Dunger DB, Berner R, Puff R, Kiess W, Agiost rat idou G, Todd JA, Bonifacio E: Primary prevent ion of beta-cell autoimmunity and type 1 diabetes - The Global Plat form for the Prevent ion of Autoimmune Diabetes (GPPAD) perspect ives. Mol Metab 5(4) : 255-62. 2016